LEGO-kunsuitstalling

Ons, die hele familie, het ons dag se tuisskool gebruik vir ‘n besoek aan die kunsuitstalling van Nathan Sawaya, ‘n beeldhouer wat LEGO blokkies gebruik as medium, eerder as marmer, hout, gips of metaal.

Uit die staanspoor was dit ‘n goeie dag, want pa het ‘n dag se verlof gebruik om saam met ons ‘die STAD’ aan te durf. Enige uitstappie waarop pa saamkom, het onmiddelik verhoogde entoesiasme en belangstelling.

Gewoonlik wanneer ons êrens kuns raakloop (‘n uitstalling in ‘n winkelsentrum, straatmark, selfs vakansiewoonplek of kantoorgebou) stop ons eers ‘n oomblik, bekyk en bespreek. Dis maar ‘n redelike oppervlakkige bepreking, want ek is self glad geen kunskenner nie! Is dit ‘n portret, landskap of stillewe? Wat van die kleurkeuse – meestal lig, donker of kleurvol? Is dit realisties? Is daar enigiets ongewoon, soos ander dinge as verf? Lyk dit of dit ‘n emosie weergee, soos hartseer, vrolik, moeg? En dan natuurlik: hou jy daarvan of nie, en waarom sê jy so?

Maar met die Legokuns is daar soveel meer aan verbonde: sommige van sy skeppings is reproduksies van bekende kunsstukke; dis baie bevredigend om te hoor hoe die seuns uitroep: Dis Van Gogh! Daar’s Mona Lisa! Kyk, die sfinks! Natuurlik was daar eie konnotasies ook: Venus de Milo is ‘daai een wie se arms afgegooi is in Asterix en Obelix by die Olipmiese Spele’. Ouboet was in die wolke om ‘Die tweede Chinese perd’ te herken uit ‘n Geskiedenisles se rotstekeninge.

Omdat hulle ook hul eie familielede se smaak en voorkeure goed ken, kon hulle soms ‘n sekere persoon roep: Pappa, jy móét hierdie kom sien! Mamma, jy sal hier wil kyk! Boetie, jy sal hiervan hou! Hulle besef dus dat kuns subjektief is – almal hou nie van dieselfde goed nie (dankie, tog!)

Omdat sommige van die stukke driedimensioneel is, kon kleinboet op die grond kruip om te sien of Red Face Mask se neusgate hol is en daar ‘n tong in sy mond is, dan sy kop by Yellow se borsopening insteek om die holte te bestudeer, terwyl ouboet om en om Parthenon loop en binne-in tuur om te kyk dat dit daar ook netjies afgewerk is.

Ons kon Legokuns vergelyk met digitale beelde – hoe die blokkies té blokkierig kan wees as jy baie naby staan, maar ‘n prent vorm as jy terugtree, net soos wanneer jy op die rekenaar in- en uitzoem. Hoe dit makliker is om iets groots te laat rond lyk as iets kleins, soos met Apples en Tall Pencil, wat verklaar waarom hoë-resolusie beelde mooier lyk. Ag, ja, die blokkiesprente is ook vergelyk met Minecraft, want alles is so blokkierig, en een van hulle was vas van plan om in Minecraft ‘n skildery te probeer maak met verskillende kleure wol.

Die beste van alles is dat hulle baie goed bekend is met die medium. Daar was intense ontleding om uit te vind hóé sekere effekte verkry is. Hulle weet watter blokkies bestaan en wat nie. Daarom moet party blokkies op hul sy staan, byvoorbeeld in die Japanese skrif van The great Wave off Kanagawa. Die tegniese gesprekke het soms erg, wel, tegnies, geraak voordat hulle ooreengestem het oor hoe sekere dinge prakties uitgevoer is. Dis ‘n soort kennis wat hulle nie het van olieverf of marmer nie, daarom kon hulle hierdie keer die kunstenaar se bemeestering van die medium beter verstaan.

Dit was ‘n dag waarop ek baie bly was dat ons tuisskool. Beide ouers kon dáár wees om te sien hoe verskillende ‘skoolvakke’ en lewensondervindings bymekaar kom tot een genotvolle ervaring. Daar was geskiedenis, kuns, Minecraft, rekenaarkunde, Lego, argitektuur, beroepskeuses, Afrikaans, filosofie, kultuur en sommer nog baie meer, en niemand het eers ‘n klas aangebied nie!

Tossels

Oorspronklik wou ek iets anders skryf, en net daarin verwys na tossel maak, maar besef toe dat almal dalk nie tossels op dieselfde manier maak nie. Dus, verander van plan: Hier is hoe ek gewoond is daaraan om dit te maak – as iemand ‘n ander manier ken, pos dit asseblief in die kommentaar!

Benodigdhede: Stewige karton, potlood, skêr, dikkerige wol (Dubbelbrei werk goed. Dunner wol sal net baie langer neem) . ‘n Passer en kunsmes kan handig wees.

Stap 1: Trek sirkels op karton

Trek twee sirkels, van verskillende grootte, met dieselfde middelpunt, op stewige karton. Trek nog ‘n tweede stel sirkels, presies nes die eerstes, ook op stewige karton.  (Dis waar die passer handig is, maar mens kan ook twee ronde voorwerpe van verskillende groottes natrek.)

Hoe groot moet die sirkels wees?

Die buitenste (groter) sirkel bepaal hoe groot die tossel aan die einde sal wees. Groter sirkel, groter tossel, kleiner sirkel, kleiner tossel.

Die binneste (kleiner) sirkel bepaal hoe dig die tossel sal wees. Dit beïnvloed ook hoe lank dit sal duur om dit te maak. Met ‘n groter binnesirkel, sal die tossel stewiger (digter) wees, maar ook langer duur en meer wol gebruik.

Stap 2: Sny die sirkels uit

Sny eers die twee buite-sirkels uit, sodat jy twee ronde stukke karton in jou hande het. Gebruik dan die kunsmes om die binneste sirkels los te sny sonder om die buite-sirkels te beskadig. Dit lyk nou soos twee tweedimensionele wiele.

Stap 3: Kry die wol gereed

Sny ongeveer 5 meter van die wol af en draai dit in ‘n balletjie.

Stap 4: Begin die tossel

Plaas die twee kartonsirkels op mekaar. Knyp die los punt van die balletjie wol met een hand vas teenaan die karton, en met die ander hand wikkel die balletjie wol deur die opening in die midddel, om die rand van die kartonsirkel, weer deur die opening in die middel, oor en oor. Met die eerste paar wendings, neem die wol bo-oor die los punt om dit vas te wikkel.

Stap 5: Wikkel die wol om en om… en om en om en om…

Hou aan om wol om en om die kartonsirkels te wikkel, totdat die hele oppervlak bedek is. Hou dan maar nog steeds aan. Wanneer die balletjie wol opgebruik is, sny nog ‘n lengte wol af en gaan maar net voort. Dit kan nog van dieselfde kleur wees, of verskillende kleurkombinasies. Die wol hoef ook nie gelas te word nie – wikkel net die twee los punte (einde van die ou wol, begin van die nuwe) weer vas soos wat jy werk.

Hoe meer wol reeds omgewikkel is, hoe kleiner sal die opening in die middel word. Soos die opening in die middel kleiner word, sal ‘n nuwe balletjie wol ook moeiliker daardeur pas. Wanneer dit dan nodig is om met ‘n nuwe balletjie wol te begin, sny dit gerus korter (3 meter eerder as 5) sodat dit makliker deur die opening pas.

Stap 6: Sny dit oop

Wanneer jy nie meer wol deur die opening in die middel kan kry nie, stop. Bekyk die wolsirkels teen die buiterand, en sny die wol oop, sodat die skêr se punt tussen die twee kartonsirkels insteek.

Stap 7: Bind die stukkies goed vas

Neem dan ‘n stuk wol en bind die tossel vas deur die wol tussen die twee kartonsirkels in te wikkel,  en met ‘n stewige knoop om die middelpunt vas te maak. Maak seker dat die wol baie styf om die middel gespan is, anders sal die tossel maklik uitmekaarval.

Gebruik dieselfde wol as vir die maak van die tossel, dan sal niemand ooit weet waar die vasbindplek is nie. Ek het met opset hier ‘n ander kleur gebruik ter wille van duidelikheid.

Die punte van hierdie vasbindwol kan kort gesny word om die tossel soos ‘n bal te hou, of gebruik word om die tossel êrens vas te bind.

Stap 8: Haal die karton af

Trek die twee kartonsirkels versigtig van die wol af, een na elke kant toe. As mens die kartonne heel afkry, kan dit weer gebruik word, maar soms kry ek dit nie af nie en moet dit sny (of dit skeur sommer vanself terwyl ek nog probeer om dit af te haal).

En siedaar!
Tossel is klaar...